ناهمگنی اجزای واریانس مقدار شیر در سطوح متفاوت تولید گاوهای هلشتاین ایران

در این پژوهش از رکوردهای زایش اول مربوط به 95945 رأس گاو هلشتاین، که طی سال های 1371 تا 1379 در 651 گله توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده است، استفاده شد. رکوردها بر اساس 305 روز شیردهی و دوبار دوشش در روز تصحیح شدند. داده ها براساس سطح تولید گله- سال به سه گروه تولیدی پایین (کمتر از 5275 کیلوگرم)، متوسط (6874- 5275 کیلوگرم) و بالا (بیشتر از 6874 کیلوگرم) دسته بندی شدند. برآورد مؤلفه های واریانس و کوواریانس و پارامترهای ژنتیکی با استفاده از مدل حیوانی یک صفتی برای هر یک از دسته ها و با استفاده از مدل حیوانی سه صفتی برای مقدار شیر در سطوح تولیدی و روش حداکثر درستنمایی محدود شده و الگوریتم بی نیاز از مشتق گیری (dfreml) انجام شد. نتایج آزمون بارتلت در بین هر سه سطح تولید گله- سال معنی دار (p<0.001) بوده و نشان دهنده عدم یک نواختی واریانس ها در بین سه سطح تولیدی می باشد. وراثت پذیری در تجزیه یک صفتی و سه صفتی مشابه و برای سطوح تولید پائین، متوسط و بالا به ترتیب 2047/0، 2764/0 و 1959/0 بود. هم بستگی های ژنتیکی بین سطوح تولیدی در دامنه80 تا 85 درصد و حداکثر هم بستگی ژنتیکی بین سطح تولید بالا و پائین قرار داشت، که این نتایج دال بر اثر ناهمگنی واریانس بر برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات مورد مطالعه می باشد. بیشترین مقدار هم بستگی رتبه ای ارزش های اصلاحی بین مدل یک صفتی و سه صفتی مربوط به سطح تولید متوسط بوده و میانگین تغییرات رتبه ارزش های اصلاحی حیوانات مشترک در 1 درصد گاوهای ماده برتر بیشتر از 5 درصد گاوهای نر برتر بود. تجزیه داده ها با استفاده از مدل سه صفتی باعث انتخاب درصد بیشتری از گاوهای ماده برتر در گله های با سطح تولید بالا شد.